Tweede Wereldoorlog

De Tweede Wereldoorlog heeft diepe sporen nagelaten in Den Haag. De joodse bevolking werd gedeporteerd. De stad werd gebombardeerd, woningen werden gesloopt en in het laatste oorlogsjaar raakte de hofstad volledig in verval.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog had de ligging van Den Haag dramatische gevolgen. De stad aan zee werd onderdeel van de Duitse kustverdediging: de Atlantikwall. Behalve een reeks van betonnen bunkers werd een brede tankgracht gegraven, dwars door woonwijken heen. Duizenden mensen moesten hun huis uit. Op de kaart van 1945 is de verdedigingslinie met een zwarte stippellijn aangegeven. Als je de kaart van 1945 vergelijkt met die van 1957 zijn de gevolgen goed te zien.

Een inktzwarte bladzijde in de geschiedenis van de stad is de vervolging van joden. Voor de oorlog was er een grote joodse gemeenschap van ongeveer 17.000 joden in Den Haag. Ruim 14.000 van hen werden gedeporteerd. Ongeveer 10.700 Haagse joden, waaronder 1700 kinderen zijn in concentratiekampen vermoord.

Tweede Wereldoorlog

2007 – Rabbijn Maarsenplein

Sluiten

Joods kindermonument aan het Rabbijn Maarsenplein. 2007, foto Dienst Stedelijke Ontwikkeling, collectie Haags Gemeentearchief

Op 20 november 2006, de internationale dag voor de rechten van het kind, is op het Rabbijn Maarsenplein het Joods kindermonument onthuld op de speelplaats van de voormalige Joodse lagere school aan de Bezemstraat.

Het monument heeft de vorm van zes trappen of ladders, die ook op opgestapelde stoelen lijken. Stoelen die niet meer worden gebruikt, omdat de Joodse kinderen er niet meer zijn. Alle stoelen hebben een andere hoogte. Het idee van de ontwerpers is, dat je via de stoelentrap of -ladder omhoog klimt richting de hemel, waar de Joodse kinderen nu zijn. Op de stoelen zijn voornamen geschreven van 400 omgekomen kinderen met daarachter hun leeftijden.

Rondom het Joods Kindermonument is een metalen ring aangebracht, hierin is een tekst in het Nederlands en Hebreeuws gegraveerd. De Nederlandse tekst luidt: ‘Verdwenen is de Joodse buurt. Verdwenen zijn de kinderen. Weggevoerd en vermoord in de Tweede Wereldoorlog. Omdat ze Joods waren. Ongeveer 1700 Haags-Joodse kinderen keerden niet meer terug. Velen van hen speelden hier. Gingen hier naar school. Laten we ze niet vergeten en zorgen dat zoiets nooit meer gebeurt’. Na onderzoek in 2012 is gebleken dat niet 1691, maar 2061 Joodse kinderen uit Den Haag zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog

Het Joods Kindermonument is ontworpen door de in Den Haag wonende beeldende kunstenaars Sara Benhamou en Eric de Vries.

Aan de muur van de Nieuwe Kerk is een replica bevestigd van de bronzen plaquette die zich sinds 1952 in het Museon bevindt. Deze plaquette was vroeger te vinden in de MULO-school aan de Laan 5 en heeft later in het schoolgebouw aan de Bezemstraat gehangen.

Beide gedenktekens zijn opgericht ter nagedachtenis aan de Joodse kinderen in Den Haag, die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen.

Bekijk in Streetview

Ook op deze locatie

Haagse kaart

Hier ontdekt u de groei van Den Haag door de eeuwen heen. Daarmee krijgt u inzicht in 6000 jaar Haagse geschiedenis; van de prehistorie, het ontstaan van het Binnenhof tot nu.

In de kaart vindt u de historische collecties van de stad. Per tijdvak of per thema maakt u kennis met bijzondere voorwerpen, schilderijen, archeologische vondsten en gebouwen.