Hofstad

Den Haag is de enige stad in Nederland die zich met recht hofstad mag noemen, en dat al meer dan 700 jaar. De geschiedenis van Den Haag als hofstad begint in de 13de eeuw wanneer de graven van Holland zich hier vestigen en een paleis laten bouwen: de Ridderzaal op het Binnenhof. Direct daarnaast laten zij de Hofvijver aanleggen.

Ook nadat in 1581 de laatste graaf, Filips II van Spanje, is afgezworen en Holland onderdeel wordt van de Republiek der Verenigde Nederlanden, blijft Den Haag hofstad. De stadhouders uit het Huis van Oranje-Nassau krijgen hun eigen vertrekken op het Binnenhof, maar laten ook paleizen bouwen even buiten Den Haag: Huis Honselaarsdijk, Huis ter Nieuburch en Huis ten Bosch. Den Haag kent onder de Oranjes een bloeiende hofcultuur.

Wanneer Nederland in 1813-1815 na de Franse overheersing een koninkrijk wordt, vestigt koning Willem I zich in Den Haag. Sindsdien is de stad bijna onafgebroken de residentie van de regerend vorst geweest.

Hofstad

1313 – Binnenhof

Sluiten

Charter (akte), 14 juli 1313, perkament
collectie Haags Gemeentearchief

Dit is het oudste stuk in de collecties van het Haags Gemeentearchief. De akte is opgesteld in opdracht van graaf  Willem III (1287-1337) van Holland. Hij legde met dit document een aantal verplichtingen vast voor de bewoners van ‘Haagambacht’, dat behalve het dorp Den Haag ook het omringende gebied omvatte, met onder meer Scheveningen, Eikenduinen en een deel van Loosduinen. Iedereen die ‘dienstschuldig’ land kocht of erfde was de graaf daarmee automatisch bepaalde diensten verschuldigd, precies zoals dat voorheen ook door zijn grafelijke voorouders was geregeld. Met andere woorden, als de graaf wagens nodig had voor de oogst of voor vervoer, of soldaten voor zijn leger, moesten alle Hagenaars met dienstschuldig land hem te hulp komen.

Haagse kaart

Hier ontdekt u de groei van Den Haag door de eeuwen heen. Daarmee krijgt u inzicht in 6000 jaar Haagse geschiedenis; van de prehistorie, het ontstaan van het Binnenhof tot nu.

In de kaart vindt u de historische collecties van de stad. Per tijdvak of per thema maakt u kennis met bijzondere voorwerpen, schilderijen, archeologische vondsten en gebouwen.