Wonen

Gewoond wordt er in Den Haag al vanaf de prehistorie. Rond 3800 voor Chr. leven enkele families in de buurt van het huidige Ypenburg. Hun boerderijen staan hooggelegen op de flank van een duin, prettig beschut tegen de zeewind.

De groei van het huidige Den Haag begint in de Middeleeuwen. In de 13de eeuw vestigt de graaf van Holland zich op de rand van een oude strandwal, het begin van het Binnenhof. Edelen en hoge ambtenaren willen in de buurt van het hof wonen en laten op de Vijverberg en het Voorhout stadspaleisjes bouwen. Even verderop, in het gebied rond de Grote Kerk, komt het dorp Die Haghe tot bloei. Hier wonen de ambachtslieden en neringdoenden.

Typisch Haags zijn de begrippen ‘zand en veen’ die verwijzen naar de ondergrond waarop de stad is gebouwd, maar ook naar de tegenstelling tussen rijk en arm. Vooral in de 19de eeuw ontstaat een scheiding: in noordwestelijke richting worden voor de elite wijken aangelegd op goede zandgronden, terwijl aan de zuidoostelijke kant van de stad op de veengronden arbeiderswijken verrijzen.

Wonen

1500-1800 – Tramtunnel Grote Marktstraat

Sluiten

Put 7: de woonkeuken
Afdeling Archeologie

In de vloer van het tramstation Grote Markt zitten 7 vitrines. Zij zijn gebouwd in de vorm van waterputten, zoals die hier zijn opgegraven. In de putten liggen voorwerpen die door archeologen zijn gevonden toen de tramtunnel werd aangelegd.

In de woonkeuken stond het mooie eet- en drinkgerei uitgestald in en op een kast. Tinnen lepels hingen in een rek. Een plint van tegeltjes was praktisch voor de schoonmaak van de vloer. De ruimte werd verlicht door het haardvuur, kaarsen en olielampen.

alt

Wijnfles, midden 18de eeuw.
Wijn werd aangevoerd in vaten. Daarin werd het ook bewaard. In de kelder of wijntapperij schonk men het dan over in een fles of karaf. Pas in de 17de eeuw gebruikte men flessen voor het aanvoeren en bewaren van wijn.

alt

Kleipijpen, midden 17de eeuw.
Kleipijpen zijn maar kort gebruikt. Het hoorde bij het modebeeld als versiering. Deze 4 pijpen komen uit de periode 166-1680. Pijpen werden in 3 kwaliteiten uitgevoerd: porcelijn, fijn en slegt. De bovenste, porcelijne, pijp is van de beste kwaliteit. De ketel en de steel zijn glad en glanzend gepolijst. Bij de fijne pijp, de tweede en de onderste van de rij, is alleen de ketel gepolijst. De op een na onderste pijp is een groffe of slegte pijp, een goedkope ongepolijste pijp.

alt

Hielmerk kleipijp.
Fijne en porcelijne kleipijpen kregen zeker na 1660 een pijpenmakersmerk op de hiel. Deze pijp, gemerkt IM, is vrij nauwkeurig te dateren. Het merk werd gebruikt door de Goudse pijpenmakers Jan Maertensz. in 1679 en door Jan Janse Marel van 1679 tot 1682.

alt

Beker, glas, 18de eeuw.

alt

Bekers, glas, 18de eeuw.

alt

Kelkglas, eind 16de eeuw.

alt

Oliekannetje, steengoed met zoutglazuur, 16de eeuw.

alt

Beker, glas, eind 16de eeuw.

alt

Beker, glas, 18de eeuw.

alt

Pijpaarden vogeltje, 18de eeuw.

alt

Wandtegel, majolica, 1600-1625.

alt

Wandtegel, majolica, 1600-1625.

alt

Wandtegels, majolica, 1600-1625.

alt

Wijnfles, midden 18de eeuw.
De wijnfles heeft witte lijnen. Dit zijn geen versieringen. De lijnen zijn ontstaan door zuren in de bodem waar de fles is gevonden.

alt

Kandelaar, brons, begin 16de eeuw.
De voet van de kandelaar is grof afgeknipt.

alt

Bierpul, witbakkend Weseraardewerk, rond 1600.

alt

Spaarpot, roodbakkend aardewerk met loodglazuur, rond 1600.

alt

Spaarvarken, witbakkend aardewerk met loodglazuur, rond 1600.

alt

Olielamp, roodbakkend aardewerk met loodglazuur, rond 1600.
Het bovenste bakje werd gevuld met raapolie waarin een lont dreef. Het onderste bakje is de lekbak.

alt